واکسیناسیون سگ یکی از مهمترین اقداماتی است که هر صاحب سگی باید برای حفظ سلامت و رفاه حیوان خود در نظر بگیرد. واکسن سگ، او را در برابر بسیاری از بیماریهای عفونی و ویروسی محافظت میکنند، بیماریهایی که میتوانند به سرعت منتشر شوند و جان حیوان را به خطر بیندازند. از طریق واکسیناسیون، سیستم ایمنی سگ تقویت میشود و بدن او قادر به مقابله با عوامل بیماریزا میشود.
انواع واکسن سگ
واکسنهای سگها به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هرکدام برای پیشگیری از بیماریهای خاص طراحی شدهاند. واکسنها به طور کلی به دو گروه اصلی تقسیم میشوند: واکسنهای پایه (ضروری) و واکسنهای اختیاری. در زیر انواع واکسنهای سگها به تفصیل آورده شده است:
واکسنهای پایه (ضروری)
این واکسنها برای تمام سگها ضروری هستند و باید در برنامه واکسیناسیون اولیه و یادآور گنجانده شوند. این واکسنها شامل:
واکسن | هدف | علائم |
واکسن دیستمپر | پیشگیری از بیماری دیستمپر که یک ویروس کشنده است و بر سیستم تنفسی، گوارشی و عصبی سگ تاثیر میگذارد. | تب، آبریزش چشم، اسهال، تشنج و حتی مرگ. |
واکسن پارووویروس | جلوگیری از بیماری پاروو که یک ویروس شدید و واگیر دار است و سیستم گوارشی سگ را تحت تاثیر قرار میدهد. | اسهال خونآلود، استفراغ، ضعف و تب. |
واکسن آدنوویروس | پیشگیری از عفونت آدنوویروس که باعث بیماری هپاتیت در سگها میشود. | تب، زردی، درد شکم و خونریزی. |
واکسن هاری | پیشگیری از بیماری هاری که قابل انتقال به انسان است و معمولاً از طریق گزش حیوانات آلوده منتقل میشود. | تغییر رفتار، تشنج، هراس از آب و فلج. |
واکسنهای اختیاری
این واکسنها برای سگهایی که در معرض خطر بیشتری هستند (سگهای در محیطهای شلوغ، سفرهای بینالمللی یا در تماس با سایر سگها) توصیه میشود. این واکسنها شامل:
واکسن | هدف | علائم |
اکسن لپتوسپیروز | جلوگیری از عفونت لپتوسپیروز که یک بیماری باکتریایی است و میتواند کبد و کلیههای سگ را تحت تاثیر قرار دهد. | تب، استفراغ، زردی، درد شکم و مشکلات کلیوی. |
واکسن بوردتلا | پیشگیری از عفونت بوردتلا که یکی از علل اصلی “سرفه kennels” است. | سرفه خشک و شدید که به سرفه کلبه معروف است. |
واکسن پاراآنفلوآنزا | جلوگیری از عفونت ویروسی که باعث سرفه و عفونتهای تنفسی در سگها میشود. | سرفه خشک و شدید که به سرفه کلبه معروف است. |
واکسن کُروناویروس | جلوگیری از بیماری ویروسی که باعث اسهال شدید در سگها میشود. | سرفه، تب و مشکلات تنفسی. |
اهمیت واکسیناسیون سگ
زدن واکسن به سگ ها همان عملکردی را دارد که واکسن انسان ها دارد. در واقع واکسیناسیون کردن سگها همانند دیگر حیوانات خانگی باعث افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن آنها در برابر انواع بیماریها میشود.
آنتی ژنهایی داخل واکسنهای سگ وجود دارند که این آنتی ژنها عملکرد آنها به میکرو ارگانیزمهای بیماریزا شبیه است؛ ولی تفاوتی که بین آنها وجود دارد این بوده که باعث بروز بیماری نمیشوند و فقط تحریک سیستم ایمنی بدن را انجام میدهند تا مقاومت بدن در برابر بیماریها افزایش یابد.
واکسیناسیون کردن سگ شبیه به این است که به صورت ضعیف و به طور عمدی بیماری داخل بدن میشود. این کار موجب میشود هنگامی که بیماری به بدن نفوذ پیدا میکند، سیستم ایمنی بدن قوی شود و مقاومت کافی پیدا کند تا بتواند با این بیماری مبارزه کند و علائم بیماری کاهش یابد.
بنابرین اگر سگی در دوران مختلف زندگی خود واکسیناسیون نشود در برابر تعداد زیادی از بیماری ها آسیب پذیر میشود و حتی ممکن است، جان خود را از دست بدهد. در نتیجه با زدن واکسن سگ نمیگذاریم تا بیماری او را تهدید کند در ضمن سگ های خانگی چون با انسان ها زندگی میکنند اگر دچار بیماری شوند، میتوانند سلامتی دیگر اعضای خانواده را به خطر بیندازند.
حال ممکن است شما سگ بی سرپرستی را پیدا کنید یا این که سگ بزرگسالی را خریداری نمایید؛ در این جا مطمئن نیستید که آیا سگ واکسن زده یا خیر. در این مورد از سگ معمولا خون گرفته میشود و تست تیتر آنتی بادی روی خون انجام میشود با این جواب این آزمایش خون دامپزشک میتواند، تشخیص دهد که آیا در بدن سگ آنتی بادی های لازم برای مبارزه با بیماری های مختلف وجود دارد یا نه؛ سپس در صورت لزوم واکسن مورد نیاز انجام میشود.
نکات مهم قبل از واکسیناسیون سگ
پیش از واکسیناسیون سگ، رعایت چند نکته مهم میتواند به واکنش بهتر بدن سگ به واکسن و افزایش اثربخشی آن کمک کند. در زیر برخی از این نکات را بررسی میکنیم:
بررسی سلامت عمومی سگ
اطمینان حاصل کنید که سگ کاملاً سالم است؛ زیرا واکسیناسیون در حالی که سگ بیمار یا ضعیف باشد، ممکن است اثرگذاری کمتری داشته و حتی عوارض جانبی ایجاد کند. اگر سگ علائمی از بیماری، تب، یا کسالت دارد، بهتر است واکسیناسیون را تا زمان بهبودی به تعویق بیندازید.
برنامهریزی با دامپزشک
مشورت با دامپزشک برای تنظیم برنامه واکسیناسیون بسیار مهم است. واکسنها بر اساس سن، نژاد، شرایط زندگی و سبک زندگی سگ انتخاب میشوند و ممکن است برنامههای واکسیناسیون در شرایط مختلف متفاوت باشد..
پر کردن معده و هیدراته نگه داشتن سگ
بهتر است قبل از واکسیناسیون سگ تغذیه کافی داشته باشد و آب به میزان کافی مصرف کند تا بدنش آمادهتر باشد. این اقدام میتواند از استرس سگ بکاهد و از واکنشهای احتمالی بکاهد.
آمادگی برای واکنشهای احتمالی پس از واکسیناسیون
بعضی از سگها پس از واکسیناسیون ممکن است علائم خفیفی مانند تب، بیحالی، تورم در ناحیه تزریق، یا بیاشتهایی نشان دهند که معمولاً موقتی است. اما در صورت بروز علائم شدیدتر مانند استفراغ، تورم صورت، یا مشکلات تنفسی، باید سریعاً به دامپزشک مراجعه شود.
واکسیناسیون در زمان مناسب
بهترین زمان برای واکسیناسیون اولیه در تولهسگها معمولاً از ۶ تا ۸ هفتگی آغاز میشود و چندین نوبت در ماههای اول زندگی ادامه مییابد. پس از آن، دوزهای یادآور معمولاً به صورت سالانه تزریق میشوند.
آرامسازی و کاهش استرس سگ
واکسیناسیون ممکن است برای سگ استرسآور باشد. بهتر است او را قبل از مراجعه به دامپزشک آرام کنید و از وسایل و تشویقیهایی که دوست دارد استفاده کنید تا او در محیط دامپزشکی احساس راحتی بیشتری داشته باشد.
جدول واکسیناسیون سگ
در اینجا جدول واکسیناسیون سگها ارائه شده است. این برنامه بر اساس رایجترین واکسنها و زمان تزریق آنها تنظیم شده است، اما مشورت با دامپزشک برای تنظیم دقیق برنامه واکسیناسیون، با توجه به شرایط و نیازهای خاص هر سگ، ضروری است.
سن سگ | نوع واکسن | توضیحات |
---|---|---|
۶-۸ هفتگی | دیستمپر، پارووویروس، آدنوویروس (هپاتیت) | اولین دوز این واکسنها برای تقویت ایمنی بدن |
پاراآنفلوآنزا | واکسن برای جلوگیری از عفونت تنفسی | |
۱۰-۱۲ هفتگی | دیستمپر، پارووویروس، آدنوویروس | دوز یادآور برای افزایش ایمنی |
لپتوسپیروز (در صورت نیاز) | برای سگهایی که در معرض خطر عفونت هستند | |
کُروناویروس (اختیاری) | در برخی مناطق و شرایط خاص توصیه میشود | |
۱۴-۱۶ هفتگی | دیستمپر، پارووویروس، آدنوویروس | دوز نهایی واکسنهای پایه |
هاری | اولین دوز واکسن هاری | |
لپتوسپیروز (در صورت نیاز) | دوز دوم برای سگهای در معرض خطر | |
۶ ماهگی – ۱ سالگی | هاری | دوز یادآور واکسن هاری |
دیستمپر، پارووویروس، آدنوویروس | دوز یادآور سالانه یا سهساله بسته به نوع واکسن | |
لپتوسپیروز (در صورت نیاز) | یادآور سالانه برای سگهای در معرض خطر | |
بوردتلا (در صورت نیاز) | در صورت حضور در محیطهای پرخطر مانند پناهگاهها یا آموزشگاهها | |
سالانه | دیستمپر، پارووویروس، آدنوویروس | یادآور برای حفظ ایمنی، بسته به توصیه دامپزشک |
هاری | یادآور سالانه یا هر سه سال یکبار | |
لپتوسپیروز (در صورت نیاز) | یادآور سالانه | |
بوردتلا و پاراآنفلوآنزا (در صورت نیاز) | برای سگهای در معرض محیطهای شلوغ یا سفر |
این جدول به عنوان یک راهنمای کلی برای واکسیناسیون سگها استفاده میشود؛ با این حال، دامپزشک شما میتواند بهترین برنامه را برای سگ شما بر اساس وضعیت سلامتی، سن و سبک زندگی او تنظیم کند.
قیمت واکسن سگ چه قدر است؟
این سوالی است که بیشتر افرادی که در منزل خود سگ نگهداری می کنند، میپرسند. قیمت واکسن سگ بسته به نوع آن متفاوت است به عنوان نمونه قیمت واکسن های چند گانه با قیمت واکسن هاری متفاوت میباشد.
عوارض جانبی بعد از واکسیناسیون سگ
بعد از این که سگهای بالغ یا توله سگها واکسن تزریق کردهاند عوارض مختلفی در آن ها بروز میکند عوارض واکسن سگ بعد از واکسیناسیون بین چند دقیقه تا چند روز طول میکشد. اگر عوارض بعد از واکسن خیلی شدید نباشند، طبیعی هستند و جای نگرانی برای آن ها وجود ندارد.
از عوارض جانبی بعد از واکسیناسیون سگ میتوان به اسهال خفیف، درد و ورم اطراف محل واکسیناسیون، بی اشتهایی، کندی، تب و بی حالی اشاره کرد. برای رفع بیاشتهایی آنها میتوانید غذای تشویقی سگ را برای آنها تهیه کنید.
بی حالی بعد از واکسیناسیون یکی از رایج ترین عوارض است که با تب همراه میباشد. تمام عوارض بعد از واکسن زدن سگ به مرور زمان از بین میروند.
یکی از رایج ترین واکنش ها بعد از واکسن زدن سگ ورم و باد کردن محل تزریق است که اگر بین یک تا دو روز طول بکشد، کاملا طبیعی بوده؛ ولی اگر بعد از چند روز ورم بزرگ تر یا دردناک تر شد باید به دامپزشک اطلاع دهید.
برای حفظ سلامت مادر و توله ها در زمان بارداری تزریق واکسن سگ نباید انجام شود. واکسن هایی که به صورت واکسن زنده ضعیف شده هستند، نباید به سگ باردار تزریق شود.
در پایان
واکسیناسیون سگها یک بخش اساسی از مراقبتهای بهداشتی آنها است که نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای خطرناک و کشنده دارد. این فرایند باعث تقویت سیستم ایمنی سگها و حفاظت از آنها در برابر بیماریهایی مانند دیستمپر، پارووویروس، هاری، لپتوسپیروز و سایر بیماریهای واگیردار میشود.
علاوه بر حفظ سلامت سگ، واکسیناسیون به جلوگیری از انتقال بیماریها به انسانها و سایر حیوانات کمک میکند و از شیوع بیماریهای مسری در جامعه جلوگیری مینماید. همچنین، رعایت برنامه واکسیناسیون میتواند از مشکلات قانونی و هزینههای درمانی پیشگیری کند و کیفیت زندگی سگها را افزایش دهد.
در نهایت، برای اطمینان از سلامت و رفاه سگها، واکسیناسیون به موقع و یادآوریهای دورهای ضروری است و باید تحت نظارت و مشورت دامپزشک انجام گیرد.